قانون فیر پلی مالی یوفا
تاریخچه فیر پلی مالی یوفا
قصد داریم تا در این مطلب، یکی از مهم ترین قوانین فوتبال اروپا را بررسی کنیم.
قانون فیر پلی مالی یوفا در سپتامبر ۲۰۰۹ توسط هیئت کنترل مالی در اروپا به تصویب رسید. این قانون به طور کلی به منظور جلوگیری از بالا رفتن خرج‌های باشگاه‌های فوتبال اروپا نسبت به درآمد آنها می باشد تا از این طریق مانع بروز و ایجاد مشکلات مالی برای تیم‌ها شود. در بخش اول به تعریفی از این قانون، در بخش دوم مثال هایی در مورد عدم رعایت این قانون توسط باشگاه ها زده خواهد شد و در آخر به معایب قانون فیر پلی مالی یوفا خواهیم پرداخت.
فیرپلی مالی اروپا، قانونی است که تلاش می کند سلامت اقتصادی در فوتبال اروپا، رشد کند.
این قانون در سال ۲۰۱۰ تصویب شد و اولین اجرای آن، در سال ۲۰۱۱ انجام شد. از آن تاریخ، باشگاه هایی که به رقابت های اروپایی صعود کرده اند، نباید هیچ گونه بدهی یا حساب عقب مانده ای داشته باشند. آن ها نه تنها به بازیکنان، بلکه به کادر تیم نمی توانند بدهکار باشند همچنین مالیات و دیگر موارد مالی از این قبیل نیز باید کامل پرداخت شده باشد.
از سال ۲۰۱۳، باشگاه ها در مقابل شکستن قوانین برابری دخل و خرج نیز بررسی می شوند. این بدان معناست که باشگاه ها الزاما باید خرج و بدهی های خود را، با سود دهیشان، برابر کنند که این قانون باشگاه ها را از تجمع بدهی در آن ها، منع می کند. برای بررسی این موضوع، مجموعه مستقلی با نام مرکز کنترل مالی باشگاه ها (CFCB)، برای هریک از تیم های شرکت کننده در مسابقات اروپایی، هر فصل، وضعیت مالی آن تیم در سه سال گذشته را بررسی می کند. اولین چیزی که باید باشگاه ها رعایت کرده باشند، قانون برابری دخل و خرج است که از می ۲۰۱۴، مورد بررسی قرار گرفته است و عدم رعایت این قانون، از فصل ۲۰۱۴/۱۵ بررسی می شود.
از سال ۲۰۱۵، فیفا قوانین خود را کمی به روز کرد و چند وضعیت خاص برای پیشرفت سرمایه گذاری پایدار در باشگاه ها و در عین حال توجه به کنترل خرج بیش از حد، را تعریف کرد. این شرایط خاص، زمان هایی هستند که باشگاه قصد بازسازی اقتصادی داشته یا بحران مالی و اقتصادی شدیدی باشگاه را در بر بگیرد و یا حتی کشوری که آن باشگاه در آن حضور دارد، دچار بحران اقتصادی شدید شود. برای اولین بار در تاریخ CFCB این مجموعه موظف شد که تیم هایی که در رقابت های اروپایی نیستند اما در آینده قصد دارد یا ممکن است در آن حضور داشته باشند را نیز بررسی کند.
اگر باشگاهی به هر شکلی این قوانین را رعایت نکند، این وظیفه مرکز کنترل مالی باشگاه ها است که در مورد مقدار و عواقب آن، تصمیم بگیرد. عدم رعایت قوانین، حذف یا محرومیت اتوماتیک را شامل نمی شود اما هیچ استثنائی برای عدم رعایت قوانین نیست. با توجه به فاکتورهای مشخصی، مقدار برخورد با باشگاه مشخص می شود. برخورد با باشگاه ها، شامل موارد زیر می شود:
- اخطار
- توبیخ
- جریمه
- کسر امتیاز
- حذف کردن سود حاصل از حضور در یک رقابت اروپایی
- ممنوعیت از ثبت بازیکن جدید در رقابت های اروپایی
- محدود کردن تعداد بازیکنانی که یک تیم می تواند در لیست خود برای شرکت در یک رقابت اروپایی ثبت کند به همراه یک محدودیت مالی روی مجموع در آمد که موجب کم شدن سود و مزایای بازیکنانی که در لیست A برای حضور در لیگ قهرمانان هستند، می شود.
- حذف از مسابقاتی که در آن حضور دارند و جلوگیری از شرکت در مسابقات پیش روی اروپایی
- گرفتن مقام یا عنوان قهرمانی از تیم علاوه بر این، CFCB چندین پرونده را بررسی کرده است که در آن ها، فیرپلی مالی اروپا با یک رویکرد بازسازی کننده، بهتر از راه جریمه کردن حاصل می شده است. این، بستگی به توافق بین یک باشگاه و CFCB دارد. این مسئله، بستگی به وضعیت مالی در شرایط خاصی دارد که در انتها، این مسئله مسیری را به طرفین نشان می دهد که آیا این باشگاه، در آینده این قانون را نقض می کند یا خیر.
هرتیمی که می خواهد در لیگ قهرمانان اروپا یا لیگ اروپا شرکت کند، نیاز به مدرک دارد که توسط اتحادیه کشور مربوطه (یا سازمان لیگ آن کشور) صادر می گردد. این مدرک، بر طبق قانون فیرپلی مالی و تایید قسمت باشگاهی یوفا است. پس از ارائه این مدرک، یوفا تمام اطلاعات و مدارک فرستاده شده از طرف باشگاه متقاضی را نیز بررسی می کند.
در مورد بدهی باشگاه ها مقداری بدهی، یک مسئله عادی در هر تجارتی است. با این حال، زیاد شدن بدهی ها توسط قانون برابری دخل و خرج، کنترل خواهد شد و هر مدیر یا مالک باشگاهی، باید هر نوع بدهی را به سرعت جبران کنند. اما هر سرمایه گذاری که بخواهد با کمیته CFCB به توافق برسد، باید تعهدات مالی خاصی را پیش از قرارداد و نه بعد از آن، به این کمیته بدهد. در نهایت، بدهی هایی که مهم هستند، مثل بدهی به بازیکنان، مربیان و سایر باشگاه ها، طبق روال عادی توسط CFCB، بررسی خواهد شد.
قانون سیستم صدور مجوز، از سال ۲۰۰۳/۰۴ در اروپا معرفی شده است. از آن زمان، ۵۳ باشگاه در ۵۷ زمان متفاوت، که مستقیم به لیگ قهرمانان اروپا یا لیگ اروپا صعود کرده اند، نتوانسته اند که به این مسابقات بروند، چرا که آن ها نتوانستند مجوز را به دست بیاورند و یا قانون فیرپلی مالی را رعایت نکرده اند. از سال ۲۰۱۱ که قانون فیرپلی رسما معرفی شد، تاکنون ۶ باشگاه برای حضور در مسابقات اروپایی مجوز دریافت نکرده اند زیرا آنها حقوق بازیکنان خود را نداده و یا این که مبلغ انتقال بازیکنی را به باشگاه مبدا پرداخت نکرده‌اند. همینطور یک باز نیز یک باشگاه به دلیل عدم رعایت قانون برابری دخل و خرج، از مسابقات اروپایی حذف شده است.
چند مورد از مواردی که به دلیل رعایت نکردن قانون فیر پلی مالی توسط باشگاه ها که موجب محرومیت باشگاه ها شده است را بررسی می کنیم.
باشگاه منچستر سیتی انگلیس
قانون فیر پلی مالی به این معنی نیست که دیگر تیم‌های متمول قادر به خرید بازیکنان گران قیمت نیستند. برای مثال فرض کنید منچسترسیتی با حدود ۴۰ میلیون یورو روبینیو را به این تیم آورد اما این بازیکنی هیچ درآمد و یا سود خاصی از تبلیغات برای این باشگاه نداشت، اما از طرف دیگر رئال مادرید؛ کریستیانو رونالدو را با ۹۶ میلیون یورو از منچستر یونایتد به خدمت گرفت و در همان سال اول با فروش پیراهن‌های وی و تبلیغات، توانست حتی از خرید وی سود نیز عاید باشگاه سازد.
شما این امر را در نظر بگیرید منچسترسیتی در طی یکی، دو سال اخیر بالغ بر ۱ میلیارد پوند مخارج داشته (این مخارج شامل خرید ها، مبالغ حقوق اعضای تیم و هیزینه های دیگر باشگاه هستند) ولی از طرفی تنها توانسته چیزی در حدود ۵۰۰ میلیون درآمد خالص داشته باشد و برای دور زدن قوانین، با شرکت هایی قرارداد مالی و اسپانسری امضا کرده است که وابسته به مالک باشگاه هستند.
یوفا در سال‌های گذشته تاکید زیادی روی اجرای قانون فیرپلی مالی داشته است و باشگاه منچسترسیتی را به دلیل نقض این قانون جریمه کرد. منچسترسیتی که در سال‌های گذشته بازیکنان بزرگ زیادی را جذب کرده، قوانین فیرپلی مالی یوفا را نقض کرد و به این ترتیب این باشگاه انگلیسی با جریمه‌ی سنگین ۵۰ میلیون پوندی روبه‌رو شد.
باشگاه رئال مادرید اسپانیا
در ابتدای فصل ۱۵-۲۰۱۴، آنخل دی‌ماریا تا پای قرارداد با پاریس‌سنت‌ژرمن نیز پیش رفت اما رعایت قانون فیرپلی مالی، مانع از توافق این باشگاه و رئالی برای انتقال ۶۰ میلیون یورویی او شد. نشریه‌ای فرانسوی در همان زمان ادعا کرد که در آخرین دیدار بین ناصر الخلیفه و فلورنتینو پرس، رئیس قطری باشگاه پاریس‌سنت‌ژرمن پیشنهاد داده که آنها در این تابستان دی‌ماریا را به خدمت بگیرند اما برای گذر از این قانون؛ در تابستان سال آینده، کل مبلغ ۶۰ میلیون یورو را به رئال بپردازند. اما رئالی‌ها که خامس رودریگز را از موناکو به خدمت گرفته بودند؛ باید ۸۸ میلیون یورو برای او پرداخت می‌کردند و این روند تراز مالی باشگاه را دچار مشکل می‌کرد و به همین منظور سران باشگاه مادریدی اصرار داشتند که پول فروش دی‌ماریا را در زمان فروش دریافت کنند. پس از کش‌وقوس‌های فراوان ، رئال ، دی‌ماریا را به منچستر و سپس ژاوی آلونسو را به بایرن فروخت تا تراز مالی خریدهای تابستانی‌اش را طبق قوانین یوفا تنظیم کرده باشد.
باشگاه چلسی انگلیس
باشگاه چلسی نیز یکی از موفق‌ترین سیاست‌ها را طبق این قانون در پیش گرفته است. بر طبق سایت رسمی باشگاه چلسی، این باشگاه ۱۹ بازیکن قرضی در سایر تیم‌ها دارد. به این ترتیب که باشگاه انگلیسی با بازیکنان جوان و آینده‌دار قرار داد امضا کرده و آنها را برای رشد و پرورش هرچه بهتر به تیم‌های کشورهای معتبر رهسپار کرده است. به این ترتیب با یک تیر دو نشان خواهد زد. یک اینکه در صورت پیشرفت چشم‌گیر این بازیکانان، آینده‌ی تیم اصلی چلسی تضمین شده است و از سوی دیگر از فروش این بازیکنان در سال‌های آینده سود سرشاری عاید باشگاه خواهد شد. چلسی در ابتدای فصل گذشته از فروش دو بازیکن بلژیکی و ملی‌پوشش یعنی لوکاکو و دی‌بروین درآمدی نزدیک به ۴۰ میلیون یورو کسب کرد و توانست دیگو کوستا را به ترکیب خود اضافه کند. هرچند فعالیت‌های مشکوک آبراموویچ مالک متمول و روسی این باشگاه بر فعالیت‌های آبی‌پوشان کمی سایه افکنده است.
اما آنچه در مورد این قانون در حال حاضر مورد نقد است، وضعیت تیم‌های مانند آرسنال است.
باشگاه آرسنال انگلیس
آرسنال به علت بدهی‌های مالی سنگین، طبق این قانون یوفا، مجبور شد چند بازیکن کلیدی و تاثیرگذار خود را بفروشد که با فروش این بازیکنان، یاران آرسن ونگر در سال‌های اخیر با مشکلات بسیار زیادی روبه‌رو شدند. مشکلی که اکنون کمی با کاسته شدن از بدهی‌های باشگاه آرام گرفته و باعث شده آرسنال جان تازه‌ای گرفته و در باری دیگر در مسیر موفقیت و درخشش قرار بگیرند.
آخرین رایی که در CAS سال ۲۰۱۹در مورد همین موضوع صادر کرده است در مورد باشگاه آث میلان است.
آث میلان ایتالیا
تیم فوتبال آث میلان نمی‌تواند در لیگ اروپا فصل آینده بازی کند. دیوان داوری ورزش اعلام کرد آث میلان به دلیل رعایت نکردن فیر پلی مالی در سال‌های ۲۰۱۵، ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ حق حضور در لیگ اروپا را ندارند.
باشگاه میلان تنها در فصل ۲۰-۲۰۱۹ نمی‌تواند در این رقابت‌ها شرکت کند. این تیم فرصت دارد تا سال ۲۰۲۱ مساله انتقال‌ها را حل کند در غیر این صورت از رقابت‌های اروپایی ۲۳_۲۰۲۲ و ۲۴-۲۰۲۳ اخراج خواهد شد بر اساس اعلام آس به جای میلان، تورینو تیم هفتم سری آ در لیگ اروپا بازی می‌کند.
معایب قانون فیر پلی مالی یوفا
بی شک این قانون مانعی بزرگ بر سر راه تیم‌های نو پا است. تیم‌هایی که از نظر هوادار و فروش سهام و یا بلیط و حتی تبلیغات در ابتدای راه هستند. تیم‌های نوپا برای حضوری مقتدر در مسابقات نیازمند جذب بازیکنان سطح بالا هستند و این به جز صرف هزینه‌ی قابل قبول ممکن نخواهد بود و طبق قانون فیرپلی مالی یوفا این تیم‌ها در صورت تملک مالی نیز نمی‌توانند بازیکنان گرانقیمتی را به ترکیب تیم خود بیافزایند.
به نظر می‌رسد نقص‌های زیادی همچنان در این قانون وجود دارد که نیازمند بررسی مجدد و بازنویسی است با این حال اجرای این قانون از یک سو و تزریق مالی باشگاه‌های حاضر در لیگ برتر از طریق حق پخش، در سال‌های اخیر باعث شده لیگ برتر انگلیس از نظر ارزش سهام همواره روند رو به رشدی داشته باشد و باشگاه‌های انگلیسی در سطح بالاتری از سایر باشگاه‌های جهان قرار گیرند.
نتیجه گیری
در آخر وجود چنین قانونی در مقررات AFCو مقررات فدراسیون داخلی ایران خالی است زیرا چنین قوانینی موجب نظم وانظباط وحمایت از باشگاه هایی که بودجه انچنایی ندارندو از همه مهمتر تعیین تکلیف بازیکنان وعدم بدهی باشگاه ها به بازیکانان است.این قانون میتواند فشار ومانعی باشدبرای محروم نشدن باشگاه ها بیشتر در مواردی که به لیگ قهرمانان آسیا صعود میکنند.
برای مطالعه‌ی بیشتر روی عناوین زیر کلیک کنید:
- حقوق ورزش
- حقوق ورزش در ایران
- حقوق بین المللی ورزش
- دیوان داوری ورزش
- فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا)
- قرارداد پر حرف و حدیث استراماچونی
- هرآنچه که باید در مورد تبانی در فوتبال دانست؛ نتیجه تبانی، تکرار و تغییر یا فقط محرومیت؟
موسسه حقوقی کاراندیش داتا یکی از بهترین موسسات حقوقی در تهران آماده‌ی ارائه‌ی انواع خدمات حقوقی خواهد بود.